II Seminarium Ratzingerowskie
Tradycja w nauczaniu Josepha Ratzingera/ Benedykta XVI
12 grudnia 2024, godz. 14.00 – online
Przedmiotem analiz w tegorocznym seminarium ratzingerowskim jest tradycja w nauczaniu Josepha Ratzingera/ Benedykta XVI.
Zagadnienie tradycji występuje w różnych kontekstach. W Objawieniu wskazuje się na wzajemną korelacje tekstów natchnionych oraz Tradycji rozwijanej od początku zaistnienia wspólnoty uczniów Jezusa aż po współczesność. Dogmaty były formułowane w procesie precyzowania nauczania Kościoła, chroniąc zawsze nieskazitelności wiary w sensie zgodności z Objawieniem Bożym. W odniesieniu do Tradycji istotnym wątkiem w nauczaniu Benedykta XVI jest tradycja liturgiczna, której ciągłość kreśli „linię życia” Kościoła. Nie sposób pominąć wiążącej się z tym zagadnieniem tradycji ekumenicznej, dialogu międzyreligijnego, nauczania społecznego itd.
Punktem odniesienia tegorocznego seminarium jest fragment książki Josepha Ratzingera pt. Europa Benedykta w kryzysie kultur. Publikacja jest ostatnią książką napisaną przez Josepha Ratzingera przed wyborem na urząd papieski (s. 7). W swoich analizach Autor koncentruje się na znaczeniu dziedzictwa św. Benedykta (V/VI w. po Chr.) dla kultury europejskiej. Duchowość chrześcijańska stanowi zasadniczy składnik tożsamości Europejczyków, będąc jednocześnie źródłem inspiracji dla moralnego postępowania, chroniącego w istocie godność osobową oraz zapewniając upowszechnianie kultury praw człowieka. W tym kontekście należy stwierdzić, iż wszelkie działania, zmierzające do zakwestionowania nauki chrześcijańskiej w życiu społecznym jest nie tylko wyrzeczeniem się własnego pochodzenia, ale nade wszystko podważaniem podmiotowości osoby, czyniąc z niej bezwiedny przedmiot.
Wybrany do analiz fragment książki dotyczy kwestii naturalnego poznania Boga, którego konsekwencją są moralne akty ludzkie. Odniesienie do Absolutu występuje na każdym etapie dziejów człowieka. Joseph Ratzinger odnosząc się do Listu do Rzymian św. Pawła podkreśla, iż wszelki cynizm skłania lub uzasadnia łamanie prawa (s. 15-16) – również prawa Bożego. Tradycja, który służyłaby rzeczywiście duchowemu rozwojowi człowieka, musi być nade wszystko autentyczna, obiektywna, wewnętrznie spójna i ciągła. W ocenie Josepha Ratzingera w historia ludzkości jest formowana tradycja przy ciągłej wewnętrznej walce człowieka: „(…) z jednej strony wewnętrzne otwarcie duszy ludzkiej na Boga, a z drugiej o wiele silniejszy pociąg do zaspokajania potrzeb i do przeżywania natychmiastowych doświadczeń. Człowiek jest rozdarty między tymi dwoma tendencjami” (s. 122-123). Uwzględniając status ontyczny i moralny człowieka w ramach tegorocznego seminarium ratzingerowskiego będą analizowane następujące kwestie:
- Tradycja a prawda.
- Tradycja w kontekście integralnego rozwoju człowieka i wspólnot.
- Wpływ środowiska społecznego na pielęgnowane w wspólnocie tradycje.
Materiał źródłowy:
Josepha Ratzinger, Europa Benedykta w kryzysie kultur, przekł. W. Dzieża, Święty Paweł, Częstochowa 2005, s. 115-123.